Skip to main content

"Granda ie la forza dla memoria che sta ti luesc." (da Cicero)

Villa Schönblick (plu tert Hotel Regina, ncuei Hotel Adler Balance)

Tl 1907 à l costrutëur de auteresc Josef Höglinger lascià frabiché sota l luech de Plajes la villa Schönblick. Tlo al njinià ite si cuatier, na berstot, majons per artejans da oradecà y na pitla pension cun gusté. Tl 1926 iel unì leprò mo deplù majons per i ghesć te na dependance te chëla che Höglinger à nce njinià ite na berstot nueva ntan che chëla da dant ie unida tramudeda te na sala da maië. L nsci nasciù Hotel Regina ie unì menà dala familia Höglinger nchin che l ie unì vendù, pona – tl 2008 – zarà ju y ala fin remplazà dal Hotel Adler Balance.

Ustaria da Mauriz (ncuei Hotel Adler)

Tl 1288 vëniel nunzià n mesc dal inuem Ortiseit tla pert plu vedla dl paesc de Urtijëi. L muda tl tëmp patron y inuemes (Moritzen, Daverda, Adler) y se svilupea coche ustaria, che Joseph Anton Sanoner compra tl 1810.

La familia Sanoner ie mo ncuei i patrons dla cësa. La ie unida restrutureda y amplieda plu iedesc danter l auter da Clemens Holzmeister y Luis Trenker), la ie la luegia de nasciuda dla sezion de Gherdëina dl Alpenverein tl 1885, y nce l prim pëir dla lum dla valeda ie unì mpià tlo tl scumenciamënt dl 1900. Ncueicundì ie l hotel n “Spa Resort”.

Hotel am Stetteneck

L antenat dl albierch Stetteneck fova na frabica tl Jugendstil tirolesc che Johann Sanoner ova lascià fé su tl 1913 tla luegia de n tublà dl mesc da Ianon. Tlo à giapà lerch cuatieres, na becaria y per n pez nce la posta dla monrachia asburgica.

Tl 1938 devënta la cësa na dependance dl hotel da Mauriz, ntan la Segonda viera mundiela iel iló l sëul ciulé de sosta dai atacs di fliegheri tla Dolomites. Tl 1962 devënta l Stetteneck na pension, tl 1972 n drë hotel, che vën nchin a ncuei mo menà sciche hotel de familia.

Beché, Unteruhrwirt (ncuei Hotel “Angelo Engel”)

L hotel “Angelo Engel” da ncuei ie daniëura stat na ustaria pra la vedla streda dla valeda. Si ravises va de reviers nchin tl 16ejim secul y nsci toca Dëur Dessot (o nce Beché o “Unteruhrwirt”) pra la ustaries plu vedles dl luech.

Tl 1896 vën la frabica dut ntëur restrutureda, l albierch giapa na bela sala da maië, na veranda y n verzon. Tl 1913 sëurantol la familia Demetz la cësa y la amplieia tl 1950 fajan dainora n hotel. Giut alalongia iel nce unì menà inant la ustaria, permò do na restruturazion dl 2004 ie chësta unida data su.

Hotel Dolomiti Madonna

Ntëur l 1898 ova l moler Christian Delago cumprà na cësa japé dla Scola d’ert y nijià ite cun si fëna  Josefina Schmalzl n café che i à pona amplià nchin tl ann 1906 tl “Dolomitenhotel Madonna”. Nce si berstot à Delago trapinà da Pedetliva tlo ca. Nsci pudovel ti pité ai ghesć – ora che 25 majons, n verzon y na veranda – nce n atelier da depënjer.

Tl 1908 ie te chësc hotel unì metù su l “Dolomitenalpenskiclub”, coche prim Skiclub dla valeda, y tl 1927 l Hockey-Club Gherdëina. Si cialé ora da ncuei ie l resultat de lëures de restruturazion y ampliamënt di ani 1950 y 1990.

Marienheim (ncuei Hotel Maria)

L ferleigher d’ert Franz Schmalzl de Ianesc ova tl 1872/73 fat su na cësa d’abitazion cun berstot sun plaza Sant Antone, ma bele ntëur l’ëuta dl secul fova l “Marienheim” l terzo majer hotel a Urtijëi  – cun na nudadoia y na sala da maië che se slargiova ora sun dut n partimënt.

Cun la Opzions ie l hotel passà tl avëi dl stat. Tl 1963 iel ora dla pert tl vest deventà na frabica nuzeda per l cumerz y l’abitazion ntan che la pert a ost ie unida trasfurmeda da Rosa Schmalzl tl Hotel Maria. Si familia mëina mo al didancuei chësc hotel.

Ustaria dl Baga (ncuei Hotel Gardena Grödnerhof)

L svilup de Gherdëina se lascia usservé tres l ejëmpl dla ustaria dl Baga, ncuei “Hotel Gardena - Grödnerhof”. L scultëur Ferdinand Perathoner (dl Baga) ova lascià frabiché n l ann 1911 sun n pra dl luech da Vidalonch na villa cun na berstot, doi ani do iel ruvà leprò n café per seniëures dl’aristocrazia.

Ti prim ani 1920 à la familia Demetz-Bernardi cumprà la cësa y plu tert nce l nsci tlamà “Schattenheim” iló daujin. La doi frabiches ie unides cunliedes: da n albierch storich iel cun i ani deventà n hotel a cin stëiles Relais & Châteaux.