Skip to main content

"Granda ie la forza dla memoria che sta ti luesc." (da Cicero)

Ciablon

L mesc da doi frabiches Ciablon ie pusiziunà a 1770 m d'autëza sun la pert da surëdl dla valeda, sun Daunëi, y ie un di mejes plu alauta de Gherdëina. L tublà ie dl 16ejim secul, l nujel dl'abitazion partida dala colm de tët ju ie nchinamei dl 13ejim secul. La pert tl ost ie plu vedla cun na cësadafuech da n revëut a barijel, ciamin daviert y stues tafledes, la pert a vest ie n gran pert unida mudeda ti ani. Tramedoi pertes ne ie nia plu abitedes, la pert itevier fej pert dl avëi dl chemun.

Paratoni

Paratoni ie un di mejes a pèr, uel dì da doi frabiches, plu vedli de Gherdëina y l ie n bon ejëmpl de tan bën che i luesc da paur univa cuncei ite tla cuntreda - te chësc cajo speziel te n gran ërt. L mesc ie dla prima pert dl 13ejim secul y ie fat de n partimënt dessot de mur y da na pert dessëura de lën a straport da sté. Laite iel un di plu vedli ciuleies retics cun pertes de n porte cun revëut a barijel di ani 1242/1245.

Ciancel d’Uridl (La Sigata)

La cësa do la dlieja de pluania de Santa Cristina ie na frabica baroca dl 18ejim secul y ie sota scunanza dla repartizion Bëns culturei. Carateristiches dla cësa ie la fassada cuecenina, la spartizions blances di partimënc y la decurazions di ciantons, i urnamënc barocs dla funestres y la stues da fé pan. Sun la fassada a nord iel scrit la data 1786. Ti ani 1920 y 1930 iela unida restaureda cun sensibltà.

Crëpa

L mesc de Crëpa, nluegià sun i ërc de Plesdinaz, ie un di luesc da paur plu vedli de duta la valedes ladines. L nujel dla costruzion ie dl 13ejim/14ejim secul. Na restruturazion fova unida fata dl 1460. L luech se à mantenì te si forma uriginela y ie n ejëmpl de marueia per la maniera de frabiché cun i materiai sas y lën, che fova da garat dan man. Nsci ie la pert japé dla cësa fata de n mur de sasc scadrei y sëuravia iel cuncià su n partimënt da sté a straport de lën de leresc. L tublà à dut ntëurvia n palancin che univa adurvà a fé madurì defin la manes de blava.