Skip to main content

"Granda ie la forza dla memoria che sta ti luesc." (da Cicero)

Manarin, zapes y curtel fier

Tla luegia de cult y sacrifize dl tëmp dl fier sun Col de Flam iel tl 1848 unì giatà truep pec de belijia, ermes de fier y cëves de massaria depusitei ritualmënter. Pra l'ultima grupa toca nce i manarins, la zapes y i curtiei y n valgun pec de massaria per lauré l lën coche l boter (scarpel). Na zapa de fier à na scritura sun si mane.

Goba de n scude de fier

La pert zentrela gomba de mitel de n scude de lën dl tëmp dl fier tardif (6.-2. secul dan G.C.) ie unida abineda sun Col de Flam. La univa adurveda per prutejé l puni de chiche teniva l scude y ie fata defin aldò dl'ert da fever celtica. L repert possa vester na testemunianza dla presënza de cumbatënc celtics o che l univa tlo fat do ermes galiches. La pert de lën dl scude ne se à nia mantenì.

Majenadoia a man cun tibla de porfir

Chësta tipica majenadoia mediterana de porfir local ie dl tëmp preroman y ie unida abineda te na cundizion de framënc sun Col de Flam. De pitla cuantiteies de graniei de blava (orde, avëina) univa jetedes tla fureda de passaje y majenedes tres l cuntat cun n sas plat nia muvibl che ne se à nia mantenì. L sas dessëura univa menà cun na tibla de lën. 

Rampin da pië pësc de bront

Chësta odla scëmpla ie plieda trëi iedesc tla forma de n U. La à na fin reguceda y na fin spiza. La ie na testemunianza che tl tëmp preistorich univel jit a pësc tl Derjon. L rampin de bront ie unì giavà ora cun d'autri ogec d'adurvanza de bront (fibules, odles, n buton, na varëta) te n'abitazion dl tëmp dl fier dal 4. al 2. secul dan G.C. sun Col de Flam. 

Doi sasc da majené dl tëmp dl fier

Chësta doi codles da majené de sas vulcanich unides a lum sun Col de Flam univa adurvedes a majené blava. I sasc da majené univa sfriei via y ca cun la man sun na plata da majené. L sas da majené dala forma turonda ie bonamënter unì sciaudà su tan dassënn che l se à sfendù. La rejon ie bonamënter stata n gran meldefuech tla cësa ulache l sas univa tenì su. 

Fibules de bront y fier

L cumples de reperc cunesciù dl tëmp dl fier de Col de Flam cuntën, ora che na lingia de ermes y massaria, nce ogec defrënc de urnamënt persunel che ie unic depusitei ritualmënter. Dlongia braciulëc de bront, varëtes y na pierla de scipa iel danter chisc reperc truepa fibules de bront y fier per l guant. Aldò de si formes y de coche les ie zeriledes vënieles datedes tl tëmp danter l 400 y l 15 dan G.C.