Chësc luech da paur da na frabica sëula fova unì destacà dal luech uriginel Scurcià y ie vën nunzià per l prim iede tl 1420. Ntëur l 1520 iel deventà pert dl avëi dla cunfraternita dla dlieja de Sant'Anna sun curtina - cossa a chëla che l inuem dla cësa da paur fej referimënt. La frabica partida a mez ju ie unida restrutureda tl 20ejim secul y l palancin ie unì trasfurmà  respetivamënter te n balcon y na veranda. Sun Doss dl Preve laurova ti ani ani 90 dl '800 l scultëur Franz Tavella y plu tert l scultëur y zipladëur de criples Luis (Alois) Insam da Cësanueva.

La cësa da paur ie na restruturazion dl 1836 dl mesc uriginel amplià cun na veranda de lën che va sëura doi partimënc. Basite ova l scultëur Vinzenz Moroder (1889-1980) si berstot. Chësta se à mantenì nchin a ncuei. De bera Zenz (Vinzenz Moroder) ie ënghe la stazions che mëina sala capela de Resciesa. La scultures urigineles ie tl Museum Gherdëina. L inuem dl mesc "Resciesa" ie bele unì numinà te n documënt dl 14ejim secul y uel dì "roa/sas cueciun" y ie n referimënt al porfir che vën dant te de gran cuantiteies ntëur l luech.

La cësa da Bugon fova do i ani 1830 la sënta dla firma "Insam & Prinoth" de un di majeri ferleigri de chiena de Gherdëina dan la Gran viera. La firma ova bele dl 1820 na sënta a Nürnberg y mo una ie unida leprò plu tert a Londra. Dlongia la cësa da ferleigher cun ufizies y local de mpacamënt fovel nce n gran magasin te n tublà (ncuei “Restaurant Terrazza”) da ulache la marcanzia univa meneda demez te de gran cëries da ciavei nchin pra la stazion dla ferata.

Chël che fova n iede l tublà dl luech de Pana ie unì fat ora dl 1854 da Johann Baptist Purger per pudëi mené demez chiena y plu tert nce auteresc per l esport. Tl medemo tëmp iel unì frabicà n puent sëura l Ruf de Val d'Anna per alesiré la spedizions cun ciavei. Ncuei iel tl vedl tublà y magasin de spedizion na ustaria. La fassada tl vest ie fata, coche nce l puent, de sasc de porfir y la fundamëntes ie unides metudes diretamënter tl fonz d'arenaria de Gherdëina.

L luech da Stufan (ncuei Villa Margherita) ie una dla lueges de nridlamënt storiches de Urtijëi. Dl 1872 y dl 1882 à l costrutëur d'auteresc y ferleigher Josef Rifesser sr. restruturà y amplià l mesc da doi frabiches l tramudan te na firma d'ert sacrela y d'aredamënt da dlieja cun berstotes per scultëures y tislaria. Ntëur l 1900 fova la firma una dla gran mprejes de costruzion d'auteresc de Urtijëi. L fi, bera Śepl da Stufan (Josef ir), à menà inant la firma y giaurì na filiala a Persenon dlongia la stazion.

Sun la luegia dla cësa de cultura fovel n iede na frabica da de plu partimënc, che l ferleigher Johann Baptist Purger ova lascià fé su tl 1854 do l ejëmpl dla costruzions de zità, y la cësa de chemun y dl dutor, frabicheda tl medemo tëmp. La cësa Purger ie per n pez nce stata magasin dl ferleigher de chiena Anton Sotriffer. La doi cëses caraterisova la plaza de dlieja nchin che les à messù zeder, tl 1969, a na cësa di cungresc per i campiunac mundiei de schi dl 1970.