La cësa Plan de Mureda ie unida frabicheda dl 1834 dal maracdënt de galantaries Jan Matie Moroder da Scurcià coche cësa da sté d'instà y nuzeda plu tert coche cësa de residënza. Si fions, i fredesc Levigi y Franz, espurtova da tlo demez cun l inuem "Gebrüder Moroder" dal 1869 roba da fé damat te duta l'Europa. Nia dalonc fovel n pitl magasin (ncuei "Pension Sole") ulache i produtëures menova de sada si marcanzia. Sun la luegia dl vedl tublà, fat su dl 1849, iel ncuei la scola elementera de Urtijëi.

Rudolf Moroder de Lenert à frabicà dl 1909 sun n grunt dl luech "Pitl Paul"  na cësa d'abitazion cun na berstot da scultëur basite . A chësta cësa nueva ti al dat l inuem "Villa Rudolfine", na cumbinazion de si inuem Rudolf y chël de si fëna Josephine. Pra la mostra mundiela a Paris dl 1900 fova Rudolf unì premià cun la bedaia d'or. Pervia che l ie mort tan da jëun tla Prima viera mundiela ie nce  fineda via la produzion dl'opres sacreles di "Gebrüder Moroder". Tla Villa Rudolfine à vivù y laurà tl scumenciamënt dl vintejim secul l pèr de artisć Rudolf Moroder y Finy Martiner.

Franz Moroder de Plan de Mureda ova restruturà ntëur l 1874 la pitla cësa da paur de Lenert metan a jì si produzion d'ert sacrela coche rama nueva dla firma "Gebrüder Moroder". Tl 1906 àl cumprà n istitut d'ert a Offenburg che si fions Eduard y Rudolf à po menà inant. Sa Lenert y a Offenburg laurovel ti ani de majer suzes nchin dl 1914 nchina n 40 artejans artistics. L nepot Norbert à mo ziplà te chësta berstot storica nchin dan puec ani. Ncuei iela data su.

La frabica ie unida cumpreda y restrutureda ntëur l 1830 da Josef Senoner da Costa, n marcadënt de Gherdëina a Nürnberg. Dl 1899 compra Franz Moroder (de Lenèrt) la cësa y sposta tlo ca la sënta de si firma "Gebrüder Moroder" da Plan de Mureda. Tla cësa da Costa al nce giaurì la prima stua da giamië valuta te Gherdëina. L tublà daujin, che tucova pra l vedl luech, se à mo mantenì tla forma uriginela.