La cësa dl Rusina ie unida tlameda do Rusina Vinatzer, che l'ova frabicheda dl 1887 y che ova njinià ite iló si butëiga. Te ch'sta cësa univel vendù souvenirs de lën, ënghe per i turisć che scumenciova a unì te Gherdëina. La butëiga ie mo al didancuei. Danter l 1894 y l 1900 ova l fotograf austriach Emil Terschak si prim atelier te chësta cësa. Do che chësc se n ie jit a sté a Cortina ie l atelier unì sëurantëut dal fotograf Dominik Holzknecht. Dal 1955 al 1961 fovel tla cësa dl Rusina nce l studio de "Radio Ladin de Gherdëina".

Chël che fova n iede n mesc da doi frabiches ie unì restruturà y à giapà na fassada nueva cun na decurazion da chedri cueceni sun i ciantons de cësa y curnijes cuecenes ntëur ai vieresc. La cësa da Pigon ie stata la sënta de una dla firmes de scultures plu vedles dla valeda: la firma Riffeser (Pigon) de Vinzenz Riffeser. L ann dla fundazion ne ie nia cunesciù ma segurmënter dan la Prima viera mundiela. Ala fin dl 20ejim secul vendova chëi da Pigon dantaldut marcanzia zipleda mpurteda, tl 2012 ie la mpreja unida stluta.

La firma SEVI de Vinzenz Senoner ie coche nce la firma ANRI de Anton Riffeser stata un di majeri datëures de lëur de Gherdëina cun si belau 140 culaburadëures y 200 persones che laurova a cësa. La cësa Vastlé fova bele unida restrutureda ntëur l 1831 dal pere de Vinzenz, Josef Anton,  per mëter man de marciadé cun de pitla figures de lën y roba da fé damat. Do che n ova fat su na fabrich a Puntives l ann 1965, foven dl 1977 trapinei iló nce cun la sënta dla firma. Tla luegia dla cësa storica da Vastlé iel al didancuei na costruzion nueva.

Levisc (Alois) Riffeser à tl 1870 metù su una dla prima firmes da ferleigher per la chiena y souvenirs sun Plan da Tieja. Tl 1877 àl frabicà la cësa da de plu partimënc "Maciaconi" che l nuzova coche cësa da sté y sënta dla firma cun butëiga. Chësta butëiga vën nchinamei nunzieda te na taialongia de Leo Runggaldier sun la chiena de Gherdëina tlachernënta y sunënta. La frabica nstëssa fova cun la plaza de Dosses n mutif bënulù per nzijions storiches y chertes dl tëmp.

La frabica da de plu partimënc ie unida fata su tl 1890 dal scultëur y ferleigher Anton Sotriffer. Tlo àl dl 1920/21 giaurì na butëiga te chëla che l univa vendù maiadives y uni sort de bëns, danter l auter nce scultures y chiena de lën che l cumprova da produtëures defrënc dla valeda y lasciova n pert depënjer. Coche spirt inuvatif sperimentova Sotriffer ti ani de crisa danter la doi vieres cun materiai y prodoc nueves. La butëiga Sotriffer ie mo al didancuei.