Skip to main content

"Granda ie la forza dla memoria che sta ti luesc." (da Cicero)

La vedla dlieja de San Durich sun curtina

I vesculi de Augsburg ova metù su n prim zënter de paesc ntëur la vedla dlieja de San Durich. Chësta prima dlieja de pluania che fova nluegeda sun curtina vën nunzieda per l prim iede dl 1342, ma la ie scialdi plu vedla. Ti ani 1790 ie la frabica che manaciova de tumé nsëuralauter unida zareda ju y nsci an fat su na dlieja de pluania nueva danter i mejes de Pana y Ortiseit, ulache l fova n segondo zënter de paesc. Ala fin dl 18ejim secul ie i doi nujei dl paesc chersciui adum - coche testemunià dal inuem dl paesc da ncuei "Urtijëi/Ortisei/Sankt Ulrich".

Dlieja de San Lenert, Bula

Bele tl 13ejim secul fovel tlo na prima dlieja - chësc ie testemunià dal nujel romanich dl ciampanil. Tl 1555 an remplazà ch'sta dlieja cun na nueva che ie unida slungeda de viers dl vest y barochiseda. Dl medemo tëmp ie i la pitures de J. Jenewein te dlieja, su ciampanil y te curtina. Jenewein ie mort dl 1745 sa Bula ntan I lëures per la dlieja. La piza dl ciampanil ie unida metuda su tl 1855. 

Dlieja de Santa Maria ad Nives, Sëlva

Dl 1517 iel documentà na frabica nueva che ie unida amplieda dl 1678. Mo n iede frabicheda da nuef ie la dlieja pona unida dl 1872 do plans de Cyprian Pescosta che fova ntlëuta pluan sa Bula. L aredamënt ie unì fat da costrutëures d'auteresc dla Val Badia y da scultëures de Urtijëi. Tl 1988 ie la naveda dla dlieja unida barateda ora da na costruzion nueva amplieda.

Dlieja de pluania de Santa Cristina

La dlieja cunsacreda ala santa Cristina vën numineda l prim iede tl ann 1342. Si fundazion va bonamënter de reviers a al'arzidiozeja de Freising. L autere dla cunfraternita, fat tl scumenciamënt dl 18ejim secul, ie di fredesc Vinazer, l gran autere baroch ie bonamënter di scultëures Trebinger. L depënt atuel dl autere ie unì fat dl 1848 da Josef Burgauner de Ciastel, l relief dl'Ultima Cëina sun l parëi a nord dl cor dl 1855 ie unì ziplà dal scultëur de Gherdëina Peter Nocker.

Dlieja de pluania de San Durich

Dl 1796 finen de frabiché la dlieja de pluania nueva sun n grunt dl luech de Pana. Ala fin dl ann 1799 vëniel benedì l autere dl costrutëur de auteresc Stampa, che vën pona baratà ora dl 1870 cun n autere neoromanich de J. Schneider. Pervia dl aumënt dla populazion iel pona dal 1905 al 1907 unì njuntà la doi capeles aldò de dessënies de J. Rifesser da Stufan. I auteresc da les pertes y l aredamënt scultorich ie de artisć de Gherdëina.