Skip to main content

"Granda ie la forza dla memoria che sta ti luesc." (da Cicero)

Trëbe

La pitla cësa da paur cun si mureda smauteda dl tert gotich y la decurazion di ciantons cun chedri cueceni ie te si nujel dl 14ejim y 15ejim secul. Da si cësa de nasciuda Trëbe à i fredesc Christian, Bartolomäus, Dominik y Anton Trebinger giapà si inuem. I se fej cunëscer tl 17ejim secul cun si lëures per dliejes dl Südtirol y coche pionieres dla furmazion tla scultura y tla costruzion de auteresc. Tl partimënt basite de Trëbe iel mo ncueicundì na berstot da scultëur.

Janon

Ianon, che fova n iede n luech a pèr y che ie ncuei mé plu na cësa d'abitazion, vën per l prim iede numinà tl 1430. Sun la fassada dàl tl uedl i resć de na decurazion cuecena di ciantons, la curnijes di vieresc cuecenes y la data dl ann 1585. Sun l sas sainson dla bela ntreda a arch iel nrissà, sëura d'autri simboi, n relief cun forfesc y odla, cossa che ie povester la indicazion a na familia de sartëures che laurova tlo. La frabica ie bele dai ani 1950 sota la defendura dla Sëurantendënza di Bëns culturei. La pert dla cësa tl vest ne ie nia abiteda.

Fëur

L luech Fëur sun Furnes ie un di mejes plu vedli de Gherdëina. La frabica sota defendura dla Sëurantendënza per i Bëns culturei fova n iede n mesc a pèr y vën ncuei nuzà sciche medel da mont. L sussot dla stua dala forma a doi eles dl 15ejim secul ie un di plu vedli de dut l raion dl Tirol. La cësa y la stua fova n motif che l moler Josef Moroder Lusenberg ova scialdi gën y che l tulova ca dantaldut per si studies di linëusc y culëures.

Pescosta Vedla

La cësa da paur sun l cunfin danter i chemuns de Urtijëi y Santa Cristina ie partida dala colm de tët ju. L ciulé va de reviers al 15ejim/16ejim secul, ntan che l mesc nstës  ie bele documentà dal 13ejim secul inant. Tlo stajova la familia de Christian Trebinger, l prim scultëur baroch, y dal 1651 nce Melchior Vinazer, fundadëur dla dinastia de scultëures Vinazer, che ova tlo na berstot d'ert sacrela de mpurtanza. La cësa ie unida dertureda dl 1992.